Esad Paşa’nın Çanakkale Cephesi Yazışmaları

ESAD PAŞA’NIN ÇANAKKALE CEPHESİ YAZIŞMALARI

Esad Paşa’nın Çanakkale Cephesi Yazışmaları isimli eser, Çanakkale Savaşları’nda Şimal (Kuzey) Grubu Kumandanı olan Esad Paşa’nın (Yanyalı), 19 Haziran – 7 Temmuz 1915 tarihleri arasında, cepheden Harbiye Nezareti, kumandanlıklar ve fırkalarla yaptığı yazışmalar ve telefon görüşmelerinden oluşuyor. Kütahya Belediyesi Mustafa Yeşil Kütüphanesi Nadir Eserler Bölümü’nde bulunan çizgili bir koçanın sayfalarına yazılı 42 adet tahrirat ve telefon görüşmesi kayıtları kurşun kalem kullanılarak yazılmıştır.

Söz konusu kayıtlar, Çanakkale Kara Savaşları’nda Türk askerinin cephelerdeki atmosferi, cephane durumu, top, top mermisi miktar ve ihtiyacı, özellikle ellerindeki topların mahiyeti, cephede çekilen cephane sıkıntısı ve düşmanın yoğun ateşi karşısında eldeki cephanenin, özellikle top mermilerinin ne derece tasarruflu kullanılması gerektiği hakkında verdiği bilgiler açısından önem taşıyor.

Çamlıca Basım Yayın tarafından yayınlanan kitapta, Esad Paşa’nın söz konusu yazışmalarının kaydedildiği defterin tıpkıbasımı, yazışmalar ve görüşme kayıtları transkribe edilmek suretiyle veriliyor. Ayrıca, her kesimden okuyucuya hitap edebilmek arzusuyla kayıtların sadeleşmiş metni de bulunuyor.

Çanakkale Kara Savaşları’nda Mehmetçiğin cephelerdeki vaziyeti, cephane ve topların durumu, top mermisi ihtiyacı, özellikle ellerindeki topların mahiyeti, cephede çekilen sıkıntılar ve eldeki cephane hakkında Esad Paşa’nın aktardığı bilgiler, Çanakkale Savaşları’nın daha iyi anlaşılması açısından önemli bir katkı sağlayacaktır.