Barbaros Hayreddin Paşa’nın Hatıraları

KAPTAN-I DERYA BARBAROS HAYREDDİN PAŞA’NIN HATIRALARI

Batılıların, sakalı havuç rengine çalar kırmızı renkte olduğu için Barbaros dediği, Yavuz Sultan Selim Han’ın ise Hayreddîn ismini verdiği Barbaros Hayreddin Paşa’nın Osmanlı denizcilik tarihinde çok mühim bir yeri vardır. Osmanlı Kaptan-ı Deryalığı gibi çok mühim bir makama kadar yükselen bu efsane Osmanlı denizcisinin kahramanlıkları Akdeniz’in her köşesinde ve her bucağında yankılanıyor, Müslümanların imdâdına Hızır gibi yetişiyordu.

Yerine göre gayet yumuşak tabiatlı, halim selim, müşfik ve mütevazı olan âciz bir kul; yerine göre de kılıcından şimşekler çakan, sesi semada yankılanan, karşısında düşmanları tir tir titreten bir heybet âbidesi olan Barbaros Hayreddîn Paşa, kılıcıyla fethettiği bir ülkeye hükümdar olmak yerine, Osmanlı’ya bağlı olmayı tercih eden, Osmanlı sultanlarının duasını almayı Cezâyir’e sâhip olmaktan daha üstün tutan nümûne bir şahsiyetti. Gerek Osmanlıların ve gerekse kılıcının gölgesinde huzur bulan mazlum mü’minlerin duaları bereketiyle o kadar yücelmiştir ki, kendisini Hıristiyan dünyasının lideri kabul eden ve akıl almayacak derecede kibirli olan İspanya kralının başını önüne eğdirmiştir. O aynı zamanda, bütün gazâlarında Allâh rızasını ön plânda tutan, ibâdetlerini ve manevî vazîfelerini ihmal etmeyen bir mânâ eri ve gönül sultanıdır.

Küçük bir gemi reisliğinden başlayıp günün birinde kaptân-ı deryâ olan bu müstesnâ kişinin hayatının bütün safhalarını maddesiyle manasıyla, inceden inceye anlatan Kaptan-ı Deryâ Barbaros Hayreddin Paşa’nın Hâtıraları, Kânûnî Sultan Süleyman Han’ın, Hayreddin Paşa’ya emri üzerine onun Seyyid Murâdî’ye yazdırdığı Gazavât-ı Hayreddîn Paşa isimli eserin günümüz Türkçesine çevrilmiş hâlidir. Seyyid Murâdî, Hayreddîn Paşa’nın yanında ve hizmetinde bulunan reislerdendir. Çok açık bir Türkçe ile yazdığı eserindeki hâdiselerin bir kısmını Barbaros Hayreddin Paşa’dan, bir kısmını gazilerden duymuş, çoğunu da bizzat kendisinin katıldığı seferlerde şahit olarak kaleme almıştır.

Seyyid Murâdî’nin kaleminden süzülerek satırlara dökülen bu etkileyici ve sürükleyici metin herkesin istifadesine sunuldu. Özellikle Barbaros Hayreddin Paşa ve onun Akdeniz’in bir Osmanlı gölü olmasındaki rolünü merak edenlerin mutlaka okuması gereken bir başucu kaynağıdır.